Biếng ăn là chứng rối loạn dinh dưỡng rất hay bắt gặp ở trẻ nhỏ, điều này ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển toàn diện của bé. Để khắc phục tình trạng “lười ăn”, giúp con bắt kịp đà tăng trưởng nhanh chóng thì bố mẹ cần biết được nguyên nhân để từ đó lựa chọn biện pháp hữu hiệu nhất cho bé. Hãy cùng Dinh dưỡng Nutrihome điểm qua một vài nguyên nhân khiến con bạn gặp phải chứng “lười ăn” và tham khảo một số giải pháp xử lý an toàn qua bài viết dưới đây.

Biếng ăn ở trẻ nhỏ

Biếng ăn là tình trạng rối loạn ăn uống và sức khỏe tinh thần rất phổ biến ở trẻ, thường xuất hiện trong giai đoạn bé từ 1- 6 tuổi và biểu hiện trốn tránh thức ăn, không ăn hoặc ăn ít, thức ăn nạp vào không đủ dưỡng chất cung cấp cho nhu cầu mà cơ thể cần. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp bé biếng ăn lại xuất phát từ lý do tâm lý mà không phải do bệnh tật. Vậy nên, các bậc phụ huynh đừng quá lo lắng khi thấy trẻ biếng ăn nhé, hãy bình tĩnh để tìm cách xử trí phù hợp nhất.

Trẻ biếng ăn thường sẽ ăn ít hơn bình thường, ngậm thức ăn trong miệng lâu, không chịu nhai, nuốt, bữa ăn thường kéo dài. Trong bữa cơm, trẻ không chịu ăn một số loại thức ăn hoặc từ chối ăn tất cả các loại thức ăn, khi nhìn thấy thức ăn thì lại khóc và nũng nịu. Đi kèm theo đó, trẻ thường có biểu hiện quấy nhiễu trong giờ ăn như chạy trốn khi tới bữa ăn, dẫn đến số bữa ăn và lượng thức ăn trong mỗi bữa ít hơn.

Nguyên nhân chứng biếng ăn ở trẻ

Biếng ăn là tình trạng chung thường gặp ở hầu hết các gia đình có con nhỏ, vậy mẹ đã biết nguyên nhân xuất phát từ đâu? Có rất nhiều nguyên nhân gây tình trạng biếng ăn ở trẻ, sau đây là 4 nguyên nhân chủ yếu, được khảo sát trên số đông phần lớn trẻ em đang mắc chứng biếng ăn:

1. Biếng ăn tâm lý

Khi thấy bé không chịu ăn, hay khóc nhè, bố mẹ có xu hướng la mắng con mà không quan tâm cảm nhận của bé. Bố mẹ chỉ biết con thấp còi hơn so với bạn cùng tuổi nên cần ăn nhiều hơn, cứ như vậy mặc kệ bé khóc thì bố mẹ vẫn bón cơm cho bé. Chính điều này đã gây nên tâm lý hoảng sợ, ám ảnh vào mỗi bữa ăn với trẻ. Dần dần trở thành thói quen bỏ bữa, khóc nhè, tìm mọi cách để không phải ăn, thậm chí ở nhiều bé còn nôn ói để bố mẹ không ép ăn. 

Những thói quen xấu này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của bé sau này. Và đây cũng được xem là nguyên nhân hàng đầu, với tỷ lệ trẻ em có nguy cơ biếng ăn cao nhất trong 4 nhóm nguyên nhân dẫn đến chứng “lười ăn”.

2. Biếng ăn bệnh lý

Cơ thể bé còn non nớt nên rất dễ mắc các bệnh lý như viêm đường hô hấp, rối loạn tiêu hóa, viêm ruột, tưa lưỡi… khiến cơ thể mất rất nhiều năng lượng, thiếu hụt dưỡng chất cần thiết như vitamin và các khoáng chất, dễ dẫn tới tình trạng mệt mỏi, chán ăn. Đồng thời, việc dùng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh sẽ gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, gây khó tiêu, tiêu chảy, đau bụng, ăn không ngon, chán ăn…

3. Biếng ăn sinh lý

Đối với biếng ăn bệnh lý ở bé thường chia thành 4 giai đoạn ứng với sự thay đổi khác nhau của cơ thể. Bố mẹ nên biết để chọn giải pháp phù hợp khắc phục tình trạng ăn uống cho con mình:

• Giai đoạn từ 3 - 4 tháng tuổi: Đây là lúc trẻ bắt đầu tập lẫy, tập ngóc đầu, tò mò, quan sát và khám phá thế giới xung quanh.
• Giai đoạn 6 tháng tuổi: Thời điểm này trẻ chuyển sang một chế độ ăn mới, tập ăn dặm và làm quen với nhiều loại thực phẩm mới.
• Giai đoạn từ 9 - 10 tháng tuổi: Lúc này trẻ bắt đầu tập bò, tập đứng, tập đi,... nên những bữa ăn sẽ không còn hấp dẫn, kích thích bé như trước nữa. Đây cũng là khoảng thời gian trẻ xuất hiện tình trạng mọc răng, khiến bé hay sốt, gây nên các bệnh về răng miệng như viêm nướu, viêm loét vùng miệng, sâu răng,... điều này khiến bé cảm thấy đau đớn, khó chịu khi ăn uống nên thường bỏ ăn.
• Giai đoạn từ 2 - 3 tuổi: bây giờ trẻ đã lớn và bắt đầu đi nhà trẻ. Việc thay đổi môi trường sinh hoạt, gặp gỡ người lạ, chế độ ăn uống tác động không nhỏ đến tâm lý của trẻ, khiến trẻ dễ bị biếng ăn.

4. Chế độ dinh dưỡng, chăm sóc thiếu khoa học từ bố mẹ

Chế độ dinh dưỡng hàng ngày là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ăn uống và hấp thu của trẻ. Khẩu phần ăn quá nhiều đạm và chất béo, nhưng ít chất xơ sẽ khiến hệ tiêu hóa của trẻ bị quá tải, dẫn đến đầy bụng, khó tiêu, chán ăn.

Bên cạnh đó, việc mẹ “lười” đa dạng thực đơn, chỉ chuẩn bị những món ăn đơn giản, nhàm chán, “nghèo nàn” chất dinh dưỡng dẫn đến việc thiếu hụt các loại vitamin và vi chất thiết yếu như kẽm, sắt, lysine... khiến trẻ mất cảm giác ngon miệng. Do đó, bố mẹ cần xây dựng thực đơn dinh dưỡng hợp lý để đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu cho trẻ.

Đồng thời, tình trạng dỗ dành con bằng bánh kẹo, xem điện thoại, tivi khi đến giờ ăn cũng là một trong những nguyên nhân khiến bé sao nhãng, mất tập trung khi ăn uống.

Hậu quả của việc lười ăn

Biếng ăn là tình trạng xảy ra phổ biến và không quá nguy hiểm nếu ở thể nhẹ. Nhưng nếu tình trạng trẻ không ăn kéo dài từ 3-6 tháng trở lên, thì bố mẹ nên cho bé đến trung tâm dinh dưỡng Nutrihome thăm khám để được bác sĩ kịp thời phát hiện và tư vấn biện pháp xử lý hiệu quả nhất. Vì khi bé biếng ăn kéo dài, cơ thể thiếu hụt các chất dinh dưỡng, không đủ để cung cấp cho nhu cầu, hoạt động động thể chất hằng ngày của bé. Gây nên hậu quả xấu như:

• Có nguy cơ cao dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, thấp còi.
• Ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ, khiến trẻ chậm chạp, kém thông minh.
• Cảm xúc bé thất thường, hay dễ nổi cáu, thụ động, thích ở một mình, khó hòa nhập với mọi người, dễ mắc bệnh tự kỷ.
• Bên cạnh đó, việc thiếu chất đạm, các loại vitamin và khoáng chất khiến cơ thể trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch, dễ mắc các bệnh về tiêu hóa, hô hấp, tai - mũi - họng, các bệnh viêm nhiễm do virus,... 

Cách khắc phục chứng biếng ăn

Hiểu được nguyên nhân và những hậu quả khôn lường mà chứng biếng ăn gây ra. Vậy bố mẹ đã biết cách khắc phục, giúp con chủ động, vui vẻ, hào hứng trong mọi bữa ăn chưa? Sau đây là một số gợi ý, hi vọng sẽ giúp ích cho bố mẹ trong việc xử lý chứng lười ăn cho con:

1. Xây dựng thực đơn khoa học, cân đối

Mẹ nên bắt đầu tập cho trẻ ăn nhiều loại thức ăn khác nhau từ giai đoạn ăn dặm (lúc 6 – 7 tháng tuổi). Bởi vì giai đoạn này, hệ thống vị giác của con chưa phát triển nên dễ dàng tiếp nhận các loại thức ăn có mùi vị khác nhau và tạo thành thói quen ăn uống đa dạng khi lớn. Đồng thời, phụ huynh cũng cần hiết lập khẩu phần ăn đa dạng, đầy đủ dinh dưỡng và phù hợp với nhu cầu của trẻ. Hãy chú ý thực đơn của trẻ phải cần cân bằng được 4 nhóm chất: đạm, béo, bột đường, vitamin và khoáng chất.

Bên cạnh đó, mẹ hãy thường xuyên thay đổi thực đơn cũng như cách chế biến, tránh gây nhàm chán vì một món lặp lại quá nhiều lần trong tuần. Sau khi chế biến, mẹ hãy dành thời gian trang trí, tô điểm cho món ăn thật bắt mắt với nhiều hình thù ngộ nghĩnh, màu sắc rực rỡ để kích thích thị giác và sự thích thú của con. Hoặc đơn giản mẹ chỉ cần chuẩn bị bộ bát đĩa theo sở thích của con để bé hào hứng hơn với bữa ăn.

2. Tạo mối quan hệ tốt giữa bố mẹ và con cái

Một tâm lý thoải mái, vui vẻ là điều rất cần thiết giúp bé ăn ngon miệng hơn. Bố mẹ hãy dành nhiều thời gian quan tâm, chia sẻ, tâm sự để hiểu bé muốn gì, sở thích như thế nào, qua đó tạo sự gần gũi với con cái. Nếu bé không muốn ăn thì phụ huynh đừng ép con ăn, thay vào đó hãy chia nhỏ bữa ăn, để con cảm thấy đói và ăn không bị quá tải.

Thói quen để em ăn cùng gia đình cũng là một giải pháp tốt, vì khi ăn cùng mọi người, trẻ thường có xu hướng làm theo, tự khẳng định mình. Hơn nữa, với sự cỗ vũ, khích lệ từ các thành viên trong bữa ăn cũng là nguồn động lực giúp trẻ ăn nhiều, ăn khỏe. 

3. Trau dồi vận động thể chất

Trẻ biếng ăn thường sẽ có xu hướng thụ động, ít giao tiếp, thích sống hướng nội. Việc bố mẹ cần làm là hãy cho con vận động, tiếp xúc với môi trường thiên nhiên, điều này giúp con giải phóng được năng lượng, lấy được tinh thần tốt, bên cạnh đó cũng hỗ trợ hệ tiêu hóa của trẻ được khỏe mạnh, nhanh đói kích thích ăn ngon hơn.

4. Gặp và xin ý kiến từ chuyên gia dinh dưỡng

Bố mẹ nên thường xuyên chú ý quan sát tình trạng sức khỏe của bé. Nếu cảm thấy bé có dấu hiệu lạ, nguy cơ mắc chứng biếng ăn thì nên đưa đến trung tâm dinh dưỡng Nutrihome để được khám và biết chính xác tình trạng sức khỏe, từ đó có những biện pháp thích hợp, hiệu quả nhất cho con trẻ.

Biếng ăn sẽ không còn là nỗi lo lắng, ám ảnh của nhiều bậc phụ huynh nếu biết được chính xác nguyên nhân thì rất dễ để có được giải pháp tối ưu cho bé. Bên cạnh những biện pháp đã nêu ở trên, bố mẹ có thể tham khảo những thực phẩm chức năng, thuốc hỗ trợ trẻ biếng ăn, sữa cho trẻ biếng ăn, siro giúp bé ăn ngon,.. để có thể sớm cải thiện được tình trạng ăn uống của trẻ. Nhưng lời khuyên tốt nhất đối với trẻ biếng ăn thì phụ huynh nên đưa con đến Hệ thống trung tâm dinh dưỡng Nutrihome  để biết chính xác tình trạng sức khỏe của bé, gặp gỡ các chuyên gia hàng đầu ngành dinh dưỡng để tư vấn, hỗ trợ và thiết kế một thực đơn an toàn, dinh dưỡng, phù hợp nhất.